Ułatw sobie naukę, zmień czcionkę!
Anatomy Insight | Comic Sans | Lexend
Posłuchaj tego przewodnika 🎧
Dostępny, aby wspierać różne style uczenia się. Ucz się tak, jak lubisz!
Zacznij słuchać!
Image by Anatomy Standard, cropped from the original, licensed under CC BY-NC 4.0.
Czaszka to kostna struktura głowy, która podtrzymuje twarz i chroni mózg. Składa się z 22 kości i dzieli się na dwie główne części:
Mózgoczaszka (czaszka mózgowa) – ochrania mózgowie.
Twarzoczaszka (czaszka twarzowa) – tworzy szkielet twarzy.
Czaszka stanowi miejsce przyczepu mięśni oraz zawiera liczne otwory, przez które przechodzą nerwy i naczynia krwionośne łączące wnętrze i zewnętrze głowy. Jej rozwój rozpoczyna się jeszcze przed urodzeniem z tkanek mezenchymalnych, a w trakcie wzrostu człowieka zmienia kształt i ulega kostnieniu. Nawet drobne różnice anatomiczne w budowie czaszki mogą wpływać na indywidualny wygląd twarzy.
Główną funkcją czaszki mózgowej jest ochrona mózgowia oraz narządów zmysłów, takich jak wzrok i słuch.
Tworzy ją osiem kości:
Kości parzyste: kości skroniowe, kości ciemieniowe.
Kości nieparzyste: kość czołowa, kość potyliczna, kość klinowa, kość sitowa.
Czaszka twarzowa tworzy rusztowanie dla twarzy i szczęk oraz wspiera struktury miękkie, takie jak policzki i wargi.
Buduje ją czternaście kości:
Kości parzyste: szczęki, małżowiny nosowe dolne, kości podniebienne, kości łzowe, kości jarzmowe, kości nosowe.
Kości nieparzyste: żuchwa, lemiesz, kość sitowa (część wspólna z mózgoczaszką).
Image by Anatomy Standard, cropped from the original, licensed under CC BY-NC 4.0.
Kość klinowa – symetryczna, przypomina kształtem motyla, leży u podstawy czaszki.
Kość czołowa – tworzy czoło, chroni przednią część mózgowia.
Kość potyliczna – położona z tyłu, chroni tylną część mózgowia, móżdżek i fragment pnia mózgu.
Kość sitowa – lekka, gąbczasta, oddziela jamę nosową od jamy czaszki, współtworzy oczodoły i przegrodę nosa.
Kości skroniowe – położone bocznie, zawierają struktury ucha i miejsca przyczepu mięśni.
Kości ciemieniowe – duże, płaskie, tworzą sklepienie czaszki.
Lemiesz – tworzy dolną część przegrody nosa.
Żuchwa – jedyna ruchoma kość czaszki, w kształcie podkowy, stanowi miejsce przyczepu głównych mięśni żucia i łączy się z czaszką w stawie skroniowo-żuchwowym.
Image by Anatomy Standard, cropped from the original, licensed under CC BY-NC 4.0.
Kości łzowe – najmniejsze kości twarzoczaszki, tworzą część przyśrodkowej ściany oczodołu.
Kości nosowe – niewielkie kości tworzące grzbiet nosa.
Kości jarzmowe – tzw. kości policzkowe, modelują kształt twarzy i stanowią miejsce przyczepu mięśni mimicznych.
Kości podniebienne – w kształcie litery L, współtworzą podniebienie twarde oraz oczodół.
Szczęki – podstawowe kości środkowej części twarzy, tworzą górną szczękę i część podniebienia.
Małżowiny nosowe dolne – zakrzywione kości ściany bocznej jamy nosowej, uczestniczą w ogrzewaniu i oczyszczaniu powietrza.
Raits, J. S. K. (n.d.-b). Ethmoid bone. Anatomy Standard. https://www.anatomystandard.com/ossa-et-juncturae/cranium/os-ethmoidale.html
Raits, J. S. K. (n.d.-b). Neurocranium bone complex. Anatomy Standard. https://www.anatomystandard.com/ossa-et-juncturae/cranium/ossa-neurocranii.html
Soriano, R. M., & Das, J. M. (2022, September 12). Anatomy, head and neck, Maxilla. StatPearls - NCBI Bookshelf. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538527/
TeachMeAnatomy. (2025, April 2). Bones of the skull - Structure - Fractures. TeachMeAnatomy. https://teachmeanatomy.info/head/osteology/skull/