Ułatw sobie naukę, zmień czcionkę!
Anatomy Insight | Comic Sans | Lexend
Posłuchaj tego przewodnika 🎧
Dostępny, aby wspierać różne style uczenia się. Ucz się tak, jak lubisz!
Zacznij słuchać!
Kręgosłup składa się z:
kręgów,
krążków międzykręgowych,
stawów międzywyrostkowych,
rdzenia kręgowego i nerwów,
tkanek miękkich.
Kręgosłup, czyli oś szkieletu, to długa kolumna kostna rozciągająca się od szyi do dolnej części pleców. Podtrzymuje ciało i łączy różne części układu mięśniowo-szkieletowego, w tym kości i mięśnie. Kręgosłup umożliwia siedzenie, stanie, chodzenie, skręcanie i zginanie tułowia.
Kręgosłup, czyli oś szkieletu, to długa kolumna kostna rozciągająca się od szyi do dolnej części pleców. Podtrzymuje ciało i łączy różne części układu mięśniowo-szkieletowego, w tym kości i mięśnie. Kręgosłup umożliwia siedzenie, stanie, chodzenie, skręcanie i zginanie tułowia.
Kręgosłup składa się z 33 małych kości zwanych kręgami. Kręgi układają się jeden na drugim, tworząc kanał kręgowy, który chroni rdzeń kręgowy i nerwy.
Większość kręgów jest ruchoma, co pozwala zginać i skręcać plecy. Kręgi dolne, czyli kość krzyżowa i kość guziczna, są zrośnięte i nie poruszają się.
Image by Anatomy Standard, cropped from the original, licensed under CC BY-NC 4.0
Image by Anatomy Standard, cropped from the original, licensed under CC BY-NC 4.0
Między każdym kręgiem znajduje się okrągły, spłaszczony krążek międzykręgowy. Działa on jak amortyzator, chroniąc kręgosłup przed wstrząsami.
Każdy krążek ma miękkie, galaretowate jądro i twardszy pierścień zewnętrzny. Zbyt duże obciążenie może spowodować wypadnięcie jądra krążka, uciskające pobliskie nerwy i wywołujące ból, np. rwę kulszową.
Stawy międzywyrostkowe łączą kręgi ze sobą. Są pokryte gładką chrząstką, co umożliwia przesuwanie się kości względem siebie. Pozwalają na skręcanie i obracanie tułowia przy zachowaniu stabilności pleców.
Image by Anatomy Standard, cropped from the original, licensed under CC BY-NC 4.0.
Więzadła utrzymują kręgi w odpowiednim położeniu.
Mięśnie wspierają kręgosłup i umożliwiają ruch.
Ścięgna łączą mięśnie z kośćmi i chronią przed urazami podczas ruchu.
Rdzeń kręgowy to gruby pęk nerwów biegnący wzdłuż kręgosłupa, od głowy do dolnej części pleców. Przesyła sygnały między mózgiem a ciałem. Z rdzenia kręgowego wychodzi 31 par nerwów przez otwory międzykręgowe. Nerwy te umożliwiają ruch i odbiór bodźców czuciowych.
Kręgosłup dzielimy na 5 głównych odcinków:
Kręgosłup szyjny (C1–C7) – siedem kręgów szyjnych umożliwia ruchy głowy (skręty, pochylenia, kiwanie). Ma krzywiznę wklęsłą (lordotyczną).
Kręgosłup piersiowy (T1–T12) – dwanaście kręgów piersiowych, do których przyczepiają się żebra. Ma krzywiznę wypukłą (kifoza).
Kręgosłup lędźwiowy (L1–L5) – pięć kręgów lędźwiowych podtrzymuje górną część kręgosłupa i większość masy ciała. Umożliwia ruchy zginania i podnoszenia. Ma krzywiznę lordotyczną.
Kość krzyżowa (S1–S5) – pięć zrośniętych kręgów tworzy trójkątną kość łączącą kręgosłup z miednicą.
Kość guziczna (4 zrośnięte kręgi) – tworzy dolny koniec kręgosłupa. Do kości guzicznej przyczepiają się mięśnie i więzadła dna miednicy.
Image by Anatomy Standard, cropped and color-edited from the original, licensed under CC BY-NC 4.0
Professional, C. C. M. (2025, January 24). Spine structure and function. Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/body/10040-spine-structure-and-function
Raits, J. S. K. (n.d.-d). The joints of the spine: The intervertebral discs. Anatomy Standard. https://www.anatomystandard.com/ossa-et-juncturae/columna-vertebralis/disci-intervertebrales.html
Raits, J. S. K. (n.d.-a). Cervical part of columna vertebralis. Anatomy Standard. https://www.anatomystandard.com/ossa-et-juncturae/columna-vertebralis/c1-c7.html
Raits, J. S. K. (n.d.-e). The facet (zygapophyseal) joints and the capsular ligaments of the spine. Anatomy Standard. https://www.anatomystandard.com/ossa-et-juncturae/columna-vertebralis/artt-zygapophyseales.html